Postępowanie w chorobach dziąseł u pacjentów
Postępowanie w paradontozie
Paradontozę w stadium wczesnym do umiarkowanego można skutecznie leczyć „na fotelu” z uzupełnieniem odpowiedniego działania „w domu”. Poznaj różne metody postępowania, których skuteczność wykazano.
U większości pacjentów z wczesną i umiarkowaną paradontozą leczenie niechirurgiczne stanowi bardzo skuteczną formę postępowania w tej chorobie1
Metody niechirurgiczne powinny obejmować:1
- Regularne udzielanie porad oraz instruowanie pacjentów w kwestii utrzymania dobrego stanu zdrowia jamy ustnej
- Oczyszczenie powierzchni korzeni zębów (scaling elektroniczny lub manualny), zapewniające regularne usuwanie przywierających biofilmów płytki nazębnej oraz nieprzylegającej mikroflory w bruzdach dziąsłowych i kieszonkach przyzębia
- Eliminacja czynników utrzymujących płytkę nazębną, takich jak kamień nazębny i nawisy wypełnień
Pozwala to osiągnąć:1
- Ograniczenie problemów związanych z obecnością bakterii i płytki nazębnej typowych dla zapalenia dziąseł lub paradontozy
- Wyeliminowanie lokalnych czynników ryzyka
- Minimalizację wpływu ogólnoustrojowych czynników ryzyka
- Redukcję stanu zapalnego
- Poprawę ogólnego stanu zdrowia przyzębia
Schemat na podstawie Brytyjskiego Towarzystwa Periodontologicznego, 20161
Codzienne skuteczne usuwanie płytki nazębnej jest równie ważne dla zdrowia dziąseł pacjentów jak scaling i polerowanie zębów1
Upewnienie się, czy pacjenci stosują odpowiedni schemat dbania o higienę jamy ustnej. Jest kluczowe dla zapobiegania rozwojowi zapalenia dziąseł i zmniejszenia ryzyka wystąpienia paradontozy.1
Codzienna higiena: profilaktyka i utrzymanie zdrowia dziąseł
Regularne porady dotyczące codziennego schematu dbania o higienę jamy ustnej powinny obejmować:1
- Szczotkowanie dwa razy dziennie1 przy użyciu specjalnej pasty do zębów zapobiegającej paradontozie
- Używanie ręcznej lub elektrycznej szczoteczki do zębów z małą główką i średnią twardowością 1
- Codzienne usuwanie płytki nazębnej z przestrzeni międzyzębowych do poziomu poniżej linii dziąseł przed szczotkowaniem1
- Metody behawioralne pozwalające wprowadzić zmiany w przypadku pacjentów, którzy mają trudności z przestrzeganiem schematu codziennej higieny jamy ustnej1
Profilaktyka paradontozy: pomoc pacjentom w zmianie ich zachowań
Oprócz regularnego profesjonalnego oczyszczania, zapobieganie i leczenie paradontozy opiera się na zdolności pacjentów do samodzielnego usuwania płytki nazębnej i proaktywnych działaniach w tym zakresie. Utrzymanie higieny dziąseł może wymagać od pacjentów zmiany zachowań w zakresie szczotkowania zębów, czyszczenia przestrzeni międzyzębowych oraz innych technik higieny jamy ustnej, dodatkowo do zmian stylu życia, takich jak zaprzestanie palenia tytoniu i poprawy odżywiania.1,3
Narzędzie wspierające higienę jamy ustnej: TIPPS1
Higiena jamy ustnej TIPPS to narzędzie oparte na teorii behawioralnej, które ma na celu zmotywowanie pacjentów do skutecznego usuwania płytki nazębnej. Interwencja ta, opracowana przez Szkocki Program Efektywności Klinicznej w Stomatologii, obejmuje następujące działania:3
- Rozmowa z pacjentem na temat przyczyn paradontozy oraz omówienie wszelkich barier dla skutecznego usuwania płytki nazębnej
- Poinstruowanie pacjenta o najlepszych sposobach skutecznego usuwania płytki nazębnej
- Poproszenie pacjenta o przećwiczenie czyszczenia zębów i używania narzędzi do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych podczas wizyty w gabinecie stomatologicznym
- Wprowadzenie planu, który określi, w jaki sposób pacjent włączy działania związane z higieną jamy ustnej do swojego codziennego życia
- Zapewnienie wsparcia dla pacjenta poprzez kontrole podczas kolejnych wizyt
Koło TIPPS zaadaptowano ze Szkockiego Programu Efektywności Klinicznej w Stomatologii, 20143
Stałe wsparcie w działaniach na rzecz zdrowia przyzębia ma na celu zapewnienie optymalnej profilaktyki paradontozy
Nawet u pacjentów, którzy regularnie przestrzegają zasad odpowiedniej higieny jamy ustnej, obserwacje wskazują na to, że potencjalnie patogenna flora bakteryjna może odbudować się po 3 miesiącach od oczyszczenia powierzchni korzenia.1 Dlatego zaleca się, aby pacjenci z paradontozą początkowo zgłaszali się co 2–4 miesiące,1 w zależności od wywiadu medycznego. Daje to również szansę na zapewnienie kontynuacji edukacji w zakresie higieny jamy ustnej.1
Przyjęcie zespołowego podejścia do leczenia periodontologicznego oraz rola higienistki w leczeniu chorób dziąseł
Podejście zespołowe stomatologa i higienistki może być skuteczną formułą leczenia periodontologicznego. Jednak dobra komunikacja pomiędzy tymi dwoma osobami z personelu medycznego, jak też z pacjentem, ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia realizacji celów planu leczenia. Prosty schemat periodontologiczny może być wykorzystywany przez stomatologów i higienistki w celu zapewnienia jasnego, ustrukturyzowanego planu, jak również w celu nakreślenia sposobu leczenia.1
| Przykładowy schemat postępowania periodontologicznego zespołu stomatologicznego1 | |
| Rozpoznanie | Ograniczone zapalenie dziąseł |
| Rokowanie ogólne | Dobre rokowanie (pod warunkiem poprawienia działań na rzecz higieny jamy ustnej w domu oraz przestrzegania lepszej diety) |
| Czynniki ryzyka | Pacjent często szczotkuje zęby tylko raz dziennie i spożywa niezdrowe pokarmy |
| Porada dotycząca higieny jamy ustnej | Szczotkowanie zębów dwa razy dziennie elektryczną szczoteczką i usuwanie płytki nazębnej z przestrzeni międzyzębowych za pomocą nici dentystycznej lub szczoteczek międzyzębowych |
| Porada zapobiegawcza | Zmniejszenie ilości niezdrowych pokarmów oraz używanie pasty do zębów przeciw paradontozie dwa razy dziennie |
| Oczyszczenie zębów | Pełne oczyszczenie przestrzeni poddziąsłowych w kieszonkach o głębokości ≥5 mm w znieczuleniu miejscowym |
| Ponowna ocena | Po 3 miesiącach (higiena jamy ustnej), po 6 miesiącach od oczyszczenia powierzchni korzeni (w celu ponownej oceny pod kątem paradontozy) |
Kierowanie pacjentów z paradontozą do specjalisty
Dentyści ogólni są odpowiedzialni za ocenę przesiewową, określanie rozpoznania i opracowywanie planów leczenia paradontozy. Czasami jednak niektóre przypadki mogą wymagać skierowania pacjenta do specjalisty ze względu na ich rozległość i złożoność.1
Czynniki, które należy brać pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o kierowaniu do specjalisty pacjenta z problemami dotyczącymi przyzębia mogą obejmować:1
- Nasilenie choroby i złożoność leczenia
- Chęć pacjenta do korzystania z opieki specjalistycznej
- Wiedzę, doświadczenie i przeszkolenie dentysty, który rozważa skierowanie do lekarza specjalisty
- Czynniki, które mogą utrudniać plan leczenia, takie jak wywiad medyczny pacjenta bądź choroby współistniejące
Proponuj skuteczne postępowanie w paradontozie, aby pomóc pacjentom w ich staraniach o zdrowie dziąseł
Wpływ na jakość życia pacjenta
Dowiedz się, jaki wpływ ma paradontoza na codzienne życie pacjentów.
